Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Inowrocławiu

Standardy Ochrony Małoletnich w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej
w Inowrocławiu

Standardy Ochrony Małoletnich określają reguły i zasady związane z zapewnieniem bezpieczeństwa małoletnim ze strony pracowników oraz innych osób współpracujących
z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Inowrocławiu. Wprowadza się je w celu ochrony przed krzywdzeniem oraz ochrony godności i poszanowania praw małoletnich.

Niniejsze Standardy opracowano i wdrożono na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 2 i art. 22b-22c  Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 560). 

1.

Ilekroć w niniejszym dokumencie Standardów Ochrony Małoletnich, zwanych dalej Standardami jest mowa o:

1. Dyrektorze– należy przez to rozumieć Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
   w Inowrocławiu,
2. Ośrodku należy przez to rozumieć Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
   w Inowrocławiu,
3. Pracowniku – należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę
   w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Inowrocławiu,
4. Innej osobie współpracującej z Ośrodkiem - należy przez to rozumieć osobę świadczącą pracę na umowę zlecenie, wolontariusza, osobę odbywającą praktyki lub staże, osoby realizujące zadania na podstawie umów na realizację usług na rzecz klientów Ośrodka,
5. Małoletnim/ dziecku – należy przez to rozumieć osobę poniżej 18 roku życia,
6. Rodzicu - należy przez to rozumieć również opiekuna prawnego oraz osobę/organ sprawujące pieczę zastępczą nad Małoletnim,
7. Dane osobowe małoletniego – należy przez to rozumieć wszelkie informacje umożliwiające identyfikację małoletniego zgodnie z zasadami RODO,
8. Przemocy domowej – należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących,
   w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą,
9. Krzywdzeniu małoletniego – należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę małoletniego przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika i inną osobę współpracującą z Ośrodkiem lub zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbywanie.

2.

1. Pracownicy/ inne osoby współpracujące z Ośrodkiem mający bezpośredni kontakt
   z małoletnimi powinni wykonywać swoje zadania w sposób zapewniający poszanowanie praw osób trzecich, w szczególności praw dzieci, z szacunkiem oraz
   w sposób uprzejmy i kulturalny.
2. Niedopuszczalne jest stosowanie wobec małoletnich jakichkolwiek form przemocy.
3. Pracownicy/ inne osoby współpracujące z Ośrodkiem, o których mowa w pkt 1 mają obowiązek powstrzymać się od jakichkolwiek zachowań, które mogłyby naruszać przestrzeń osobistą małoletniego, powodować u niego poczucie zagrożenia, dyskomfortu lub strachu.
4. Pracownicy/ inne osoby współpracujące z Ośrodkiem, o których mowa w ust. 1 powinni zwracać uwagę na niepokojące zachowania małoletnich, które mogą świadczyć o ich krzywdzeniu i powinni podjąć próbę kontaktu z małoletnim w przypadku powzięcia podejrzenia takiego krzywdzenia. Jeżeli małoletni próbuje nawiązać kontakt
   z pracownikiem, powinien on go wysłuchać i, w miarę możliwości, uzyskać możliwie najpełniejszą informację o sytuacji małoletniego.

3.

1. Pracownicy oraz inne osoby współpracujące z Ośrodkiem w ramach wykonywanych obowiązków służbowych zwracają uwagę na  czynniki ryzyka krzywdzenia małoletniego, monitorują sytuację i dobrostan dziecka oraz działają wyłącznie w ramach obowiązującego prawa powszechnego, przepisów wewnętrznych Ośrodka, w tym niniejszych Standardów oraz swoich uprawnień i kompetencji.
2. Do standardów zapewniających bezpieczne relacje pracowników i innych osób współpracujących z Ośrodkiem z małoletnimi należą:
3. Traktowanie małoletniego z szacunkiem, cierpliwością, życzliwością, wyrozumiałością
   i godnością, a zarazem ze stanowczością i konsekwencją
   w zakresie przestrzegania obowiązujących w Ośrodku i społeczeństwie zasad postępowania, norm moralnych oraz przepisów prawa,
4. Niestosowanie przemocy wobec małoletniego w żadnym przypadku,
5. Utrzymywanie adekwatnej do sytuacji relacji z małoletnim, w tym każdorazowe, wnikliwe rozważenie, czy działanie podjęte wobec małoletniego jest stosowne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe względem innych małoletnich,
6. Niestosowanie praktyk w celu zawstydzenia małoletniego, lekceważenia lub upokorzenia,
7. Zachowanie przez pracowników/ innych osób współpracujących z Ośrodkiem
   w poufności informacji uzyskanych w związku z pełnioną funkcją lub wykonywaną pracą, które dotyczą małoletnich,
8. Używanie danych osobowych małoletniego, w tym jego wizerunku, wyłącznie za zgodą rodzica lub opiekuna prawnego czy faktycznego, o ile przepisy szczególne nie przewidują inaczej,
9. Wspieranie rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych w procesie wychowania małoletniego,
10. Wpajanie małoletnim zasad kultury osobistej oraz wpływ na kształtowanie aprobowanych społecznie postaw,
11. Reagowanie na zachowanie małoletniego w sposób adekwatny do okoliczności i jego możliwości psychofizycznych, w tym dostosowanie formy komunikacji do małoletniego ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi lub z niepełnosprawnością.

  4.

 Pracownikom oraz innym osobom współpracującym z Ośrodkiem bezwzględnie zabrania się:

1. Nawiązywania z małoletnimi jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, ani składania im propozycji lub kierowania wobec nich komentarzy o takim charakterze,
2. Udostępniania małoletnim treści erotycznych i pornograficznych,
3. Proponowania i udostępniania małoletnim napoje alkoholowe, energetyki, wyroby tytoniowe, narkotyki, tzw. dopalacze, ani innego rodzaju używki,
4. Ujawniania osobom nieuprawnionym informacji wrażliwych dotyczących małoletniego,
5. Utrwalania wizerunku małoletniego dla celów prywatnych oraz ujawniania jego wizerunku osobom nieuprawnionym. Wyjątkiem jest udokumentowanie materiału wizualnego lub głosowego dla organów ścigania w celu ujawnienia przestępstwa wobec małoletniego,
6. Zawstydzania, upokarzania, lekceważenia małoletniego poprzez np. podnoszenie na niego głosu w sytuacji, która tego nie wymaga z punktu widzenia jego bezpieczeństwa,
7. Wykorzystywania przewagi fizycznej lub psychicznej wobec małoletniego poprzez przymuszanie, zastraszanie bądź groźby,
8. Wchodzenia w relacje jakiejkolwiek zależności wobec małoletnich lub jego rodziców bądź opiekunów,
9. Przeprowadzania rozmowy w sposób nachalny mogący wywołać niepotrzebne cierpienie
   w stosunku do małoletniego,
10. Zapraszania i przyjmowania małoletnich lub ich rodziców do swojego mieszkania.

 5.

1. Fizyczny kontakt pracownika Ośrodka z małoletnim jest dopuszczalny wyłącznie jako reakcja na realne potrzeby dziecka w danym momencie, uwzględniając przy tym jego wiek, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny oraz wymogi związane z pracą z małoletnim o specjalnych potrzebach edukacyjnych lub z niepełnosprawnością.
2. Kontakt fizyczny pracownika Ośrodka z małoletnim nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, ani wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją dla małoletniego lub wynikać
   z relacji władzy.
3. Kontakt fizyczny pracownika socjalnego lub asystenta rodziny z dzieckiem może być uzasadniony w szczególności w razie, gdy zachodzi potrzeba:
   1. Udzielenia dziecku pierwszej pomocy przedmedycznej,
   2. Udzielenia pomocy małoletniemu z niepełnosprawnością, np. w czynnościach higienicznych lub poruszaniu się,
   3. Rozdzielenia bijących się dzieci.

6.

1.  Kontakt pomiędzy pracownikiem/ inną osobą współpracującą z Ośrodkiem, a małoletnim poza godzinami pracy jest
2. W razie gdy zachodzi konieczność kontaktu z małoletnim lub jego rodzicem poza godzinami pracy, dozwolone jest używanie tylko służbowego telefonu, służbowego adresu e-mail lub służbowego komunikatora, chyba że kontakt osobisty jest niezbędny, z uwagi na szczególnie uzasadnione okoliczności.

7.

1. W sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego pracownik/ inna osoba współpracująca z Ośrodkiem ma obowiązek niezwłocznego poinformowania Dyrektora o tym fakcie w formie ustnej, a także formie pisemnej, poprzez przedłożenie stosownej notatki służbowej.
2. Przekazanie informacji, o której mowa w ust. 1 powinno nastąpić jeszcze w tym samym dniu, w którym pracownik/ inna osoba współpracująca z Ośrodkiem powziął podejrzenie lub informację. Jeżeli pracownik/inna osoba współpracująca z Ośrodkiem nie jest już obecny
   w danym dniu w siedzibie Ośrodka, ma obowiązek przekazać informację telefonicznie.
3. Osoba zgłaszająca podejrzenie krzywdzenia małoletniego powinna następnie  nawiązać kontakt z pracownikiem socjalnym nadzorującym teren miejsca zamieszkania małoletniego oraz w zależności od potrzeb z asystentem rodziny, w celu ustalenia czy zachodzą przesłanki uzasadniające wszczęcie procedury odebrania dziecka na podstawie art. 12a ustawy
   o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
4. W dalszej kolejności należy podjąć decyzję jakie podmioty i instytucje powinny zostać poinformowane o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego oraz czy  zasadnym jest skierowanie do sądu rodzinnego wniosku, o którym mowa w art. 572 k.p.c. lub złożenie zawiadomienia
   o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Jeżeli zaistnieją ku temu przesłanki Dyrektor MOPS  niezwłocznie kieruje wniosek,  o którym mowa wyżej do właściwych organów.
5. Obowiązki określone w ust. 1- 4 nie wpływają na obowiązek ewentualnego wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”, zgodnie z postanowieniami § 8.

8.

1. Obowiązek wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” i wypełnienia formularza „Niebieska Karta – A” spoczywa na wszystkich pracownikach socjalnych i asystentach rodziny zatrudnionych
   w MOPS.
2. W przypadku powzięcia podejrzenia lub uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego, które może wyczerpywać znamiona przemocy domowej w rozumieniu ustawy
   o przeciwdziałaniu przemocy domowej, pracownicy MOPS, o których mowa w ust. 1 mają obowiązek wypełnić formularz „Niebieskiej Karty – A” niezwłocznie po powzięciu informacji
   o zaistnieniu ku temu przesłanek.
3. Wypełniając formularz „Niebieskiej Karty – A” pracownik MOPS stosuje zasady wynikające
   z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz z rozporządzenia wykonawczego, w tym przekazuje osobie doznającej przemocy domowej formularz „Niebieskiej Karty – B”.
4. Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” pracownik wszczynający procedurę „Niebieskie Karty” ma obowiązek przekazać ten formularz do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego lub innego jego członka w terminie pięciu dni roboczych. Za dni robocze przyjmuje się dni pracy MOPS.

9.

1. W przypadku ujawnienia krzywdzenia małoletniego osoby odpowiedzialne przygotowują plan wsparcia małoletniego, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli równolegle prowadzona jest procedura „Niebieskie Karty”, w której małoletni uznany jest za osobę doznającą przemocy, nie ustala się planu wsparcia.
3. Za przygotowanie i realizację planu wsparcia odpowiedzialny jest pracownik socjalny oraz asystent rodziny realizujący swoje zadania w stosunku do rodziny, w której wystąpił przypadek krzywdzenia małoletniego.
4. W miarę możliwości plan wsparcia konsultowany jest z psychologiem, a jeżeli jest taka możliwość, psycholog uczestniczy także w jego realizacji.

10.

1. Za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia odpowiedzialni są wszyscy pracownicy Ośrodka.
2. Niezależnie od obowiązku określonego w ust.1, Dyrektor wyznacza pracownika koordynującego przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu
   i organizację pomocy oraz wsparcia dla takiego małoletniego. 
3. Pracownikiem, o którym mowa w ust. 2 może być w szczególności pracownik Ośrodka będący członkiem Zespołu Interdyscyplinarnego.

11.

1. Tworzy się wewnętrzny rejestr ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
2. Rejestr, o którym mowa w ust.1 przechowywany jest w siedzibie Ośrodka.
3. Dyrektor wyznacza osobę odpowiedzialną za prowadzenie i uzupełnianie rejestru,
   o którym mowa w ust.1.

12.

1. Niniejsze standardy podlegają weryfikacji pod względem zgodności z obowiązującymi przepisami prawa oraz ocenie ich merytorycznej przydatności nie rzadziej niż raz na 2 lata.
2. Weryfikacja, o której mowa w ust. 1 dokonywana jest przez Dyrektora MOPS lub osobę przez niego wyznaczoną.
3. W wyniku weryfikacji, o której mowa w ust. 2 sporządzany jest raport ewaluacyjny,
   w którym wskazane są ewentualne sugestie i kierunki aktualizacji standardów.

 13.

1. Osobę odpowiedzialną za zapoznanie pracowników/innych osób współpracujących
   z Ośrodkiem ze standardami wyznacza Dyrektor.
2. Każdy z pracowników/innych osób współpracujących z Ośrodkiem składa oświadczenie
   o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w Ośrodku.

14.

1. Niniejsze standardy podlegają opublikowaniu na stronie internetowej Ośrodka oraz są wywieszone na tablicy ogłoszeń mieszczącej się w siedzibie Ośrodka przy ul. Św. Ducha 90
   w Inowrocławiu oraz w siedzibach Terenowych Zespołów Pracy Socjalnej.
2. Niezależnie od publikacji standardów w formie określonej w ust.1, pracownicy/ inne osoby współpracujące z Ośrodkiem, które bezpośrednio pracują z małoletnimi mają obowiązek zapoznać małoletnich ze standardami w sposób przystępny do ich wieku i możliwości intelektualnych.